ailecha /ailechang /ilechang /ilecha | , pro. | those objects/animals far from speaker and near listener. ilechang a melekoi a betok el klaloel cheroid er ngii el melekoi e kmeed er a orrenges, ilecha el udoud. |
ailechal | cont. | ailecha el | ||||||||
ailech el klalo | expr. | those things (near you). | ||||||||
Examples: | ||||||||||
| ||||||||||
More Examples: | ||||||||||
|
cherrengelel | , n.poss.3s | wholeness; totality. cherrengelel a cherrungel; uldekial, tela cherrengelel a udoud? |
cherrengelek | n.poss.1s | |
cherrengelem | n.poss.2s | |
cherrengelam | n.poss.1pe | |
cherrengeled | n.poss.1pi | |
cherrengeliu | n.poss.2p | |
cherrengelir | n.poss.3p | |
cherrengelel a klalo | expr. | the whole thing. |
cherrengelel a tekoi | expr. | the whole matter. |
See also: |
chuodel | , v.s. | (person; village; house) old. chuodel a kmal klou, betok el rak, chuodel el beluu, chuodel el chad. |
chudelang | v.s.inch. | is getting old. chudelang a mla mo chuodel; diak le ngeasek, mechesei, rubekengang. | ||
chudelleklang | v.s.inch. | is getting very old. chudelleklang a kmal chuodel; kmal klou, chudellekla el chad. | ||
rechuodel | n. | very ancient times. | ||
chuodel el klalo | expr. | old things. | ||
More Examples: | ||||
|
klalo | , n. | thing; product; something; anything. klalo a rokui el usbechall, bail a klalo, tet a klalo, chutem, mesei, blai aklalo; ouklalo. |
kloklek | n.poss.1s | |||||||||
kloklem | n.poss.2s | |||||||||
kloklel | n.poss.3s | kloklel a klalo er ngii. | ||||||||
kloklam | n.poss.1pe | |||||||||
klokled | n.poss.1pi | |||||||||
klokliu | n.poss.2p | |||||||||
kloklir | n.poss.3p | |||||||||
kloleklel | n.redup.poss.3s | mostly synonymous with kloklel except might signify that the object contains value especially of a sentimental nature. | ||||||||
diak el klalo | expr. | useless thing; coward. | ||||||||
klalo er a Siabal | expr. | Japanese product. | ||||||||
kloklek er a demak | expr. | things handed down for me by my father. | ||||||||
kloklel a bedengel | expr. | one's personal property. | ||||||||
Examples: | ||||||||||
| ||||||||||
More Examples: | ||||||||||
|
meruu | , v.t. | collect; gather. meruu a mo ngmai a rirebet; remuu a lius; rouar a iedel, rual a lius |
rouar | v.pf.3s | rouar a meruu er ngii; rouar a lius. | ||||||
riruar | v.pf.3s.past | |||||||
remuu | v.pf.3p.inan. | remuu a melai a rirebet; mla remuu a lius; rouar a iedel; rual. | ||||||
riruu | v.pf.3p.inan.past | |||||||
meruruu | v.redup. | |||||||
meruu | v.erg. | |||||||
rimall /riomel /ruaol | v.a.s. | is to be collected/gathered and transported. ruaol a kirel el meruu; lius a ruaol, rouar, remuu. | ||||||
rriomel | v.r.s. | collected/gathered and transported. rriomel a klalo el ngii a meriim; klalo el mlengai a rriomel; rrimelel. | ||||||
rruu | v.r.s. | collected; gathered. rruu a mla remuu; miich a rruu; nglai el rokui; rouar, remuu, rual. | ||||||
meruu a titimel | expr. | perform poorly. | ||||||
rruu el klalo | expr. | something found and kept. | ||||||
Synonyms: , | ||||||||
Proverbs: | ||||||||
| ||||||||
More Examples: | ||||||||
|
obang /oba | , v.pf.3s | carry; hold; take. obang a beldoel er ngii; oba oles. |
ulebang | v.pf.3s.past | |||||||||||
obekid | v.pf.1pi | |||||||||||
olab | v.pf.3p.inan. | olab a ngar er ngii; merau a olab a udoud; obang. | ||||||||||
obeterir /obetiterir | v.pf.3p.human | |||||||||||
ullab | v.pf.3p.inan.past | |||||||||||
ulebeterir /ulebetiterir | v.pf.3p.human.past | |||||||||||
oba a klalo | expr. | have big genitals; have an attractive body. | ||||||||||
oba a rengul | expr. | independent; self-willed. | ||||||||||
oba a uriul | expr. | pole boat at stern. | ||||||||||
Examples: | ||||||||||||
| ||||||||||||
Proverbs: | ||||||||||||
| ||||||||||||
More Examples: | ||||||||||||
|